Twbercwlosis

Mae Twbercwlosis (TB) yn haint sy'n effeithio ar yr ysgyfaint yn bennaf ond gall effeithio ar unrhyw ran o'r corff, gan gynnwys yr abdomen, yr esgyrn a'r system nerfol.

Caiff ei ledaenu drwy fewnanadlu diferion bach iawn pan fydd pobl eraill â'r haint yn pesychu neu'n tisian.

Gellir trin TB gyda gwrthfiotigau ond gall fod yn ddifrifol os na chaiff ei drin.

RHAGOR O WYBODAETH YNGHYLCH TB

Symptomau TB gweithredol

Mae symptomau twbercwlosis fel arfer yn ymddangos yn raddol.

Mae symptomau cyffredin yn cynnwys:

Peswch parhaus sy'n para mwy na thair wythnos. Fel arfer, gellir pesychu fflem ond gall fod yn waed hefyd
Colli pwysau
Chwysu gyda'r nos
Tymheredd uchel (twymyn)
Blinder
Diffyg awydd bwyta
Chwyddau yn y gwddf

Os yw twbercwlosis wedi lledaenu i ran arall o'ch corff, megis eich chwarennau, eich esgyrn neu'r ymennydd, efallai y bydd gennych chi symptomau eraill, gan gynnwys:

Chwarennau wedi'u chwyddo
Poenau yn y corff
Cymalau neu fferau wedi chwyddo
Poen yn y pelfis neu'r bola
Rhwymedd
Troeth tywyll neu aneglur
Pen tost
Chwydu
Dryswch
Gwddf cyfflyd
Brech ar y coesau, yr wyneb neu rannau eraill o'r corff

Os oes gennych TB ac mae gennych chi'r symptomau, fe'i gelwir yn TB gweithredol.

Weithiau gall fod gennych chi TB yn eich corff ond ni fydd symptomau gennych. Gelwir hyn yn TB cudd.

Awgrymiadau a chyngor ymarferol

Beth yw symptomau nodweddiadol TB Gweithredol?

Mae dau fath o Dwbercwlosis:
Mae TB yn haint bacterol. TB sy'n effeithio ar yr ysgyfaint (TB ysgyfeiniol) yw'r math mwyaf heintus. Fel arfer, mae hi dim ond yn lledaenu yn dilyn cyswllt hirfaith â rhywun sydd â'r haint.

Yn y rhan fwyaf o bobl iach, mae amddiffyniad naturiol y corff yn erbyn haint a salwch (y system imiwnedd) yn lladd y bacteria, ac felly does dim symptomau.

TB cudd - Weithiau, ni all y system imiwnedd ladd y bacteria, ond mae'n llwyddo i'w hatal rhag lledaenu yn y corff. Ni fydd gennych chi symptomau, ond bydd y bacteria yn aros yn eich corff. Gelwir hyn yn TB cudd. Nid yw pobl â TB cudd yn heintus i bobl eraill.

TB gweithredol - Os yw'r system imiwnedd yn methu lladd neu reoli'r haint, gall ledaenu i'r ysgyfaint neu rannau eraill o'r corff. Bydd symptomau'n datblygu o fewn ychydig wythnosau neu fisoedd. Gelwir hyn yn TB gweithredol.

Oes angen i mi gael prawf am TB cudd?

Mewn rhai amgylchiadau, efallai y bydd angen i chi gael prawf am TB cudd, lle byddwch chi wedi cael eich heintio â bacteria TB, ond nid oes gennych chi unrhyw symptomau.

Er enghraifft, efallai y bydd angen i chi gael prawf os ydych chi wedi bod mewn cysylltiad agos â rhywun â chlefyd TB gweithredol sy'n cynnwys yr ysgyfaint. Os ydych chi wedi treulio amser yn ddiweddar mewn gwlad lle mae lefelau TB yn uchel, byddai prawf yn ddefnyddiol.

Os ydych chi newydd symud i'r DU o wlad lle mae TB yn gyffredin, dylech chi ddisgwyl derbyn manylion am sgrinio TB wrth gyrraedd Prifysgol Abertawe.

Mae'n orfodol mynd i'r holl apwyntiadau ar gyfer sgrinio TB, hyd yn oed oes ydych chi eisoes wedi cael prawf cyn i chi gyrraedd y DU. Mae'r profion er eich diogelwch a'ch lles chi a diogelwch a lles eich cyd-fyfyrwyr. Ni ddylech chi golli'r rhain.

Os ydych chi'n meddwl y dylech chi gael prawf TB ond rydych chi wedi colli eich apwyntiadau neu os na dderbynioch chi’r negesuon, cofrestrwch gyda meddyg teulu lleol. Gall drefnu prawf i chi os yw’n briodol.

(Gwybodaeth wedi'i chymryd o https://www.nhs.uk/conditions/tuberculosis-tb/)

Cymorth Allanol

Twbercwlosis y GIG

Meddyg Teulu

Fel myfyriwr, dylech chi gofrestru gyda meddyg teulu cyn gynted ag y gallwch. Yn y ffordd honno, gallwch chi dderbyn gofal mewn argyfwng os bydd ei angen arnoch a chyrchu gwasanaethau iechyd yn gyflym ac yn hwylus tra byddwch chi yn y Brifysgol. Mae hyn yn enwedig o bwysig os oes gennych chi gyflwr iechyd parhaus.

Mae nifer o opsiynau meddygfeydd teulu ar gael i fyfyrwyr yn Abertawe ac rydyn ni’n gweithio'n agos gyda'r canlynol:

Cymorth o fewn y Brifysgol

Diogelwch

Mae Prifysgol Abertawe'n cynnig profiad diogel a chroesawgar i fyfyrwyr, staff ac ymwelwyr. Mae gennym dîm diogelwch, sy'n weithredol 24 awr y dydd, bob dydd o'r flwyddyn. Maent yn cynnig ymateb mewn argyfwng, agwedd ragweithiol at atal troseddu, patrolau diogelwch, cymorth cyntaf a llawer mwy o gymorth.

Os ydych chi mewn perygl brys, ffoniwch 999.

Os ydych chi ar y campws, gallwch chi hefyd gysylltu â Gwasanaethau Diogelwch y Campws yn ystod oriau swyddfa – drwy ffonio 333 o unrhyw ffôn mewnol neu gan ddefnyddio’n ap SafeZone.

Y tu allan i oriau swyddfa, neu o ffôn symudol, ffoniwch Switsfwrdd y Brifysgol ar (01792) 205678 neu defnyddiwch yr ap SafeZone.

Beth dylwn i ei wneud os oes gen i amheuon bod gen i TB?

Ewch i weld meddyg teulu os ydych chi'n amau bod gennych chi TB.

Dylech chi weld meddyg teulu os bydd y canlynol yn berthnasol:	Mae gennych chi beswch parhaus sy'n para mwy na 3 wythnos Rydych chi'n teimlo wedi blino Mae gennych chi dymheredd uchel Does dim awydd bwyta arnoch chi Rydych chi'n parhau i golli pwysau Rydych chi wedi treulio llawer o amser gyda rhywun â TB
Ceisiwch gymorth ar frys gan eich meddyg teulu neu 111 y GIG os:	Byddwch chi'n pesychu gwaed neu fwcws (fflem) gyda gwaed ynddo
Ffoniwch 999 neu ewch i'r Uned Achosion Brys OS yw’r canlynol yn berthnasol:	Mae gennych chi gric yn y gwar a phen tost difrifol Mae edrych ar oleuadau llachar yn boenus Rydych chi wedi cael ffit Mae eich ymddygiad wedi newid Mae gennych chi wendid neu rydych chi wedi colli'r gallu i symud yn rhan o'r corff

Os ydych chi'n ansicr am unrhyw beth neu'n dymuno siarad â'r tîm, e-bostiwch welfare.campuslife@abertawe.ac.uk a byddwn yn cysylltu â chi.